GUT HASTALIḠI ÖNLENEBİLİR Mİ ?

Gut kompleks bir hastalıktır, hem vücudun işleyişini hem de yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler.

Tarihte zengin veya kral hastalığı olarak bilinmekte ve sadece zenginlerde görüldüğüne inanılırdı. Oysa, günümüzde ekonomik durum gözetmeden, modern yaşam tarzıyla beraber her kesimde görülme sıklığı artmaktadır.

Gut daha çok erkeklerde 40 yaşından sonra, kadınlarda ise estrojen düzeyinin azalmasına bağlı olarak daha çok menapozdan sonra görülür. Kadınlardaki estrojen hormonu, böbreğin ürik asidinin atmasına yardımcı olur.

Hastalığın nedeni; aşırı ürik asid üretiminden ya da böbrekler tarafından atılamayan ürik asidin eklemlerde ve dokularda toksik madde olarak depo edilmesidir. Vücut bu toksik maddeyi kabul etmeyeceğinden dolayı, ürik asidin biriktiği yerlerde ani ve şiddetli gelişen ağrı, hassasiyet, kızarıklık, şişme ve sıcaklık artışı nöbetlerine neden olan iltihabi bir hastalığa dönüşür.

Genellikle tek eklemi, sıklıkla da ayak başparmağını etkiler. Bununla birlikte diz, ayak bileği, ayak, el, el bileği ve dirsek eklemleri de etkilenebilir. Normalde doktorlar gut hastalığını; ağrı kesiciler, steroid ve kolşisIn (colchicine) ile tedavi etmeye çalışırlar.

Dokularda biriken ürik asit kristalleri; böbrekte böbrek taşına, kalp hastalıklarına, akciğer problemlerine, gözde kuruluğa, katarakt, omur ilik daralmasına da neden olabilir.

Peki gut hastalığının olşumuna neden olan etkenler nelerdir?

Sağlıksız beslenme:

Yüksek alkol tüketimi; alkollü içecekler ürik asidi yükselterek gut ataklarına neden olur.

Aşırı fruktoz tüketimi; yüksek fruktoz içeren mısır şurublu ürünlerin ve içeceklerin tüketilmesi ve fazla miktarda fructoz (tatlı) içeren kuru ve taze meyve tüketilmesi ürik asidin vücuttan atılmasını engeller.

Pürin içeriği yüksek gıdaların tüketimi; kırmızı et, sakatat (yürek, karaciğer, böbrek gibi), kabuklu deniz ürünleri (midye, yengeç, istakoz, karides gibi), hamsi, mantar, ıspanak, karnıbahar, bezelye, kuşkonmaz, fasulye, mercimek gibi gıdaların fazla tüketilmesi ürik asidi arttırır.

* Aşırı kilo (obesity), yüksek tansiyon, şeker hastalığı gibi hastalıklar vücut metabolizmasını etkilediğinden ürik asidin atılmasını azaltır.

* İlaçlar; Diüretikler (idrar söktürücüler), düşük doz aspirin, … kullanılması ürik asitin vücuttan atılımını azaltır.

*Genetik: Etkisi az bir faktör olmasına karşın, anne veya baba ya da her ikisinde gut hastalığı varsa çocuklarda ileri yaşlarda bu risk artabilir.

Nasıl önlenebilir?

Gut hastalığının önlenmesi yaşam tarzı değişikliği ve sağlıklı beslenme ile mümkündür (yukarıda bahsettiğim gıdaların az tüketilmesi). Düzenli ve bilinçli fiziksel egzersiz, derin uyku, vitamin D seviyesinin kanda normalin üzerinde tutulması, çıplak ayakla toprakta yürümek, stresin azaltılması savunma sistemini güçlendireceğinden, vücudun gut hastalığa karşı direncini arttıracaktır.

Sağlıklı ve güzel günlere…