AZI KARAR ÇOĞU ZARAR OLAN ”TUZ”

Sofralarınızda tuz-tuzluk olmayınca eksiklik duyanlardan mısınız?
Günümüzde tuz ve tuzlu besinlere o kadar bağımlı olduk ki; yemeklerin tadına dahi bakmadan tuz eklemeye çalışıyoruz!

Bir gram tuzun %40 ını Sodyum; % 60 ını ise Klor mineralleri oluşturur. Sağlıklı bir yaşam için elbette tuza(Sodyum’a) ihtiyacımız vardır.Yetersiz tuz(Sodyum) alımı sonucunda; tansiyon düşüklüğü,baş ağrısı, baş dönmesi, bilişsel performansta azalma gibi birtakım problem oluşabilmektedir.
Tuz; özellikle sinir hücreleri arasında iletişimin gerçekleşmesi; kas kasılması; kalp sağlığının korunması vb bir çok süreç için gerekli olan bir besin maddesidir. Ancak her şeyde olduğu gibi tuzun da AZI KARAR ÇOĞU ZARAR!
Peki günlük tuz tüketimi ne kadar olmalıdır?

Dünya Sağlık Örgütü(WHO) ‘ne göre günlük önerilen tuz tüketimi yaklaşık 1 silme tatlı kaşığı yani 5 gram (2500 mg Sodyum) dır.

Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği’ni tarafından 2012 de tekrarlanan ”TÜRKİYE’DE TUZ TÜKETİMİ ÇALIŞMASI” nda (SALTürk 2) kişi başı tuz tüketimi 15 g/gün olarak bulunmuştur. Görüldüğü gibi maalesef ülkemizde tuz tüketimi önerilen miktarın neredeyse 3 katı miktarındadır!

FAZLA TUZ TÜKETİNİN ZARARLARI:

1) ÖDEM:

Alınan yüksek miktardaki tuz vücutta su tutumuna sebep olarak ödem oluşturur.
Vücudumuza aldığımız her 1 gram tuzun yaklaşık 1 su bardağı kadar( 200 ml) ödem yaptığını biliyor muydunuz? Evet bu miktar da azımsanmayacak bir rakamdır.

2) HİPERTANSİYON:

Vücudumuza her fazla aldığımız tuz dokularda su tutumuna sebep olur ve damarlardan geçen kan hacmini de arttırmış olur. Damarlardan geçen kan hacmi ve basıncı artar ve bu durum da tansiyon yükselmesine sebep olur. Hipertansiyona bağlı olarak da kan basıncı artar. Artan kan basıncı belli süre sonrasında kalbin kanı pompalamasında zorluk oluşturur ve KALP-DAMAR HASTALIKLARI na da sebep olabilmektedir.

3)BÖBREK FONKSİYONLARINDA BOZUKLUK:

Vücuttaki SODYUM-SU dengesini ayarlayan organımız böbreklerdir.Fazla tuz tüketimine bağlı olarak gelişen su tutumu sonucunda böbreklere ağır yük biner ve bu durumu azaltmak için böbrekler çok daha fazla çalışmaya çalışır. Belli süre sonrasında böbrek fonksiyonlarında azalma meydana gelir.

4) OSTEOPOROZ (KEMİK ERİMESİ) :

Fazla alınan tuzun vücutta kalsiyumun geri emilimini azalttığını biliyor muydunuz? Evet fazladan aldığımız her bir tuz vücuttan kalsiyum atımını arttırır ve vücutta kullanımı da azaltır. Özellikle de ileri yaşlarda, menapoz sonrasında zaten kemik erimesi riski varken; neden fazla tuz tüketerek osteoporoz riskini arttıralım ki?

İYOTLU TUZ KULLANIN!

Tuz kullanırken iyotlu tuz olmasına dikkat edin. Çünkü iyot vücudumuzun metabolizma hızını etkileyen tiroit bezinden salgılanan TİROİT HORMONLARININ yapısında bulunur.

Maalesef iyot ortamdan çabuk kaybolan bir mineraldir. Yemeklere eklenilen tuzdaki iyottan daha fazla yararlanabilmek için yemek piştikten sonra miktarına dikkat edilerek tuz ilave edilmelidir. Ayrıca iyot minerali ışıktan da çabuk etkilendiği için; tuzluklarımız kapalı ve karanlık bir ortamda beklemelidir.

TUZ TÜKETİMİNİ AZALTMANIN YOLLARI:

1) Sofralarda mümkünse tuzluklar kaldırılmalı. Böylece biraz olsun yemeklerin tadına dahi bakmadan tuz eklemeyi önlemiş oluruz.

2) Tuz yerine soframızda diğer lezzet artırıcı baharatlardan(nane,pul biber,karabiber, kimyon vb); sirke, limon suyu gibi besinlerden yararlanabiliriz.

3) Yemekleri hazırlama ve pişirme aşamalarında eklenilen tuz miktarı azaltılmalıdır.

4) Ceviz, fındık, badem gibi yağlı tohum sayılan kuruyemişlerin kavrulmuş olanları değil de çiğ hali tüketilmelidir.

Çünkü bu kuruyemişlerin kavrulma aşamasında lezzet arttırıcı olarak bolca tuzdan yararlanılmaktadır.

5) Ketçap, mayonez, hazır sos, hazır çorbalar, konserve ürünler, salamura besinler, turşu ve tütsülenmiş gıdalar gibi SODYUM(TUZ) oranı yüksek olan besinlerden mümkün olduğunca uzak durulmalı veya tüketilecekse de miktar ve sıklığına çok dikkat edilmelidir.

6) Maalesef tuzu sadece yemeklere eklediğimiz ölçüde almıyoruz. Paketli gıdaların, işlenmiş ürünlerin de yüksek miktarda tuz(sodyum) içerebildiğini biliyor muydunuz?

Yani yemeklere eklediğimiz tuzu azaltmak yeterli bir çözüm olmuyor maalesef. Bunu için aldığımız paketli gıdaların mutlaka BESİN ETİKET DEĞERLERİ okunmalı ve bilinçli bir tüketici olmalıyız.

Özellikle paketli gıdalarda sıkça kullanılan MONOSODYUM GLUTAMAT, SODYUM BİKARBONAT, SODYUM

ASKORBAT gibi sodyum içerikli katkı maddeleri gözden kaçırılmamalı ve bu maddelerin de sodyum tüketimini arttırdığı unutulmamalıdır.

Görüldüğü üzere her şeyde olduğu gibi tuzun da AZI KARAR ÇOĞU ZARAR!

Bir sonraki yazıda buluşmak dileği ile sağlıklı günler dilerim…