ESKİ TABAKHANE BÖLGESİ

Bir süre önce eski tabakhane bölgesinin yeniden imarını konuşmak için toplantıya çağrılmıştık. Havanın da yağışlı olmasına karşın toplantı belirlenen programa göre sürdü gitti. Danışma Meclisi üyeleri yağmur altında tabakhane sokaklarında belki bir şeyler anlamaya çalıştı, ama bir şey anlaşıldığını söylemek zordu. Sokakta anlatılanları, ancak konuşanların yanındakiler işitebiliyordu. Yağış altında ve açık alanda gerçekleşen bu toplantıdan sonra gelinen Belediye meclis salonunda, doğru dürüst bir bilgi alışverişi gerçekleşir zannediyordum.

Verilen bilgiye göre tabak esnafı veya oraların değişmiş yeni mülk sahipleri ile bir akşam önce yapılan toplantıda, büyük oranda anlaşma sağlandığı söyleniyordu. Mademki mülk sahipleri, belediye ve projeci ile anlaşma sağlanmış, danışma meclisinden ne beklendiğini anlamak mümkün değildi. Eski tabakhane bölgesinin yeni kullanım şekli için çareler aranıyorsa da, asıl amacın, günümüz planlama anlayışına hiç de uygun olmayan 1935 yıllarında gerçekleştirilmiş tabakhanenin yol planlamasına (ızgara plan) adı yakıştırılıp, büyük çoğunluğunun konu ile ilgisi ve ihtisası olmayan protokol erkânı önünde kamuoyu oluşturma çabası gibi gelmişti bizlere. Tamamı kerpiç ve derme çatma ahşap malzeme ile 1935 yılında inşa edilmiş tabakhaneyi korumak amaçlanıyor deniliyorsa, bu bir iş yapmaktan çok, bir şeyler üretmiş görüntüsü vermekten başka bir şey değildir. Eğer bölgeyi, yeni amaçlar için düzenlenmeye çalışacaksak, amaca uygun şekilde, doğru dürüst ve çağımıza yakışır yepyeni bir imar düzenlemesi ile kamuoyu önüne çıkılmalıdır diye düşünürüm.

Günümüzde bu bir imar planı değil, yol istikamet planından başka bir şey değildir. Böyle bir ızgara ile neyi imar etmiş olacağız anlamak mümkün değildir. Eğer bu bölgede doğru dürüst bir imar uygulaması yapılacaksa, çağdaş bir imar planı yapılıp, yasalar uygulanarak ve mülk sahiplerinin bu yasalar çerçevesinde hakları korunup bölge imar edilmiş olur. İmar planları, anlaşmalarla ve de hayâli projelerle yapılmamalıdır.

Toplantıda anlatıldığına göre, bir (bonus) teranesi tutturulmuş gidiyordu. İki mülk sahibi anlaşma yaparsa %25 bonus, dört mülk sahibi anlaşma yaparsa %50 bonus hakkı elde edecekmiş. Bonusun anlamı da, ikramiye gibi bir şeymiş. Bu bonusun Türkçesi yok mudur? Böylesi ikramiyeli imar düzenlemesini anlamak için, bizler galiba cahil kaldık. İyi hoş da, iki mülk sahibinin anlaşarak proje uygulamasına kalkışması, hem daha kolay ve hem de daha rahat olmaz mı da, dört mülk sahibinin anlaşma yapmasına iki kat ikramiye sunuluyor?

İşte bonuslu bir yapılaşma projesi. Projenin üstünde aynen şu ifadeler yer alıyor. (Yarın 2017. Dünün ortak ruhunun yeniden canlandırıldığı, ızgara plan ve kerpiç yapılı kentsel dokusunun tasarımlarla harmanlandığı yeni bir nefes alma ve yaşam alanı.) Bir şey anladınız mı? İşte bonus, eski kerpiç bina ile harmanlanmış ayakta duruyor. Nasıl anlaşılmaz değil mi?

Hayal etmemiz istenen yeni tabakhane bölgesi işte böyle olacak. Proje yapanların çizgi romanlardaki gibi üzerine yazdıkları güllük gülistanlık ifade de aynen şöyle. (OH BE! NEFES ALIYORUZ VE RAHAT DOLAŞIYORUZ.) İnsan kendisini Denizli Kirişhane Mahallesindeki Tabakhane bölgesinde değil de, İstanbul Bağdat Caddesinde zannedecek.

Öyle olur inşallah da, eski tabakhanenin kokusu ve fareleri başka yerlere göç ederler. Böylece de, eğer kaldıysa, o bölgedeki tabak esnafı da rahat bir nefes alır diye düşünürüm.